İnsanlar, diş ve ağız sağlığı kontrolleri veya tedavisi gayesi ile rutin olarak dişçi ziyaretleri yaparlar. Bu muayeneler birtakım insanlar için daha evvel yaşamış oldukları kötü tecrübeler veya farklı nedenler yüzünden son derece güçlü bir döneme dönüşebilir. Diş doktoru muayenesi mevzubahis olduğunda kaygılanan kişiler için bu hal, dentafobi yani tanınan ismi işe diş hekimi korkusu şeklinde tanımı yapılır.
Diş hekimi korkusu, diş hekimine gitmeyi düşündükleri vakit veya diş hekimi ziyareti esnasında yoğun bir kaygı ve endişe hisseden insanların sahip oldukları bir tür anksiyete bozukluğu olarak bilinir. Bu durum son dönemde çocuk, yetişkin, genç ve yaşlı ayırt edilmeden pek çok insanda karşılaşılan bir haldir.
Diş hekimi korkusu sebebi ile hastanın diş randevusundan ve türlü diş tedavi yöntemlerinden uzaklaşma ve korkma hali, diş tedavi yöntemlerini ihmal etme, diş ve ağız sağlığıyla alakalı ciddi sorunların görülmesine sebep olur. Bu nedenden bu fobinin tedavi edilmesi son derece mühimdir.
Diş hekimi korkusu birçok insan için stresli bir evreye dönüşür. Korku, sebebi ile diş tedavisini ihmal eden insanlar da dişlerde çürüme, diş eksikliği, diş eti problemleri, ağız içi problemler ve bu problemlerden kaynaklanan farklı rahatsızlıklar ortaya çıkabilmektedir. Bununla beraber, dış görünüşte bozukluk ve dayanılması zor sancılar insanların yaşamlarına kötü yönde etki eder.
Bu korkuyu yenebilmenin birçok başka yöntemi bulunur. Bu yöntemler bir uzman ile birlikte aşılabilir ve insanlarda büyük oranda rahatlama temin edilir. Diş hekimi korkusu nasıl aşılır, sualinin yanıtı aşağıdaki maddeler şeklinde sıralanabilir:
- Rahatlatan faaliyetler: Şarkı dinlemek veya diş doktoru randevusundan evvel aileniz ile muhabbet etmek endişenizi minimuma indirebilir.
- Maruz kalmak: Diş hekimi korkusunu aşabilmek için kademeli olarak tedaviye maruz kalmış olmak mühimdir. İlk olarak, kolay bir kontrol ziyareti ile başlanır. Sonrasında daha karmaşık tedavi yöntemlerine kademe kademe geçilebilir. Bu kademede diş doktorunun kişi ile işbirliği içerisinde olması gerekli görülür.
- Nefes egzersizleri: Uygulamadan evvel derin derin nefes alıp vermek ve rahatlamaya çalışmak endişeyi düşürmekte tesirlidir.
- Bilgilenme: Diş doktorunuza sual etmek tesirli bir tekniktir. Uygulama hakkında merak etmiş olduklarınızı öğrenebilmek kontrol hissinizi yükseltir.
- Diş doktoru tercihi: Diş doktoru tercihi son derece önemlidir ve iyi bir diş doktoru tercihi kaygılarınıza karşı iyi gelirken rahatlayabilmenize destek olur.
Diş Hekimi Korkusu Neden Olur?
Diş hekimi korkusunun meydana gelmesinde birçok başka sebep söylenmesi mümkündür. Bu sebeplerin içerisinde en bilindik olanları insanların başından geçen travmatik muayene anıları, çevresel faktörler, aile hikayesi, diş doktoru ile güzel bir iletişim halinde olamamaktır.
İnsanların çocukluk zamanlarında yaşamış oldukları veya yetişkin olduklarında ortaya çıkan diş ve ağız rahatsızlıkları tedavi esnasında hissettirmiş olduğu sancı, ağrı veya bu gibi vakalar neticesi insanda diş doktoruna gitme kaygısı ve korkusu meydana gelebilir. Bu sebepten rahatsızlığı oldukça ciddi boyutlarda olmasa da veya sancı hissetmese de sancı hissi ile karşı karşıya kalma fikri insanı tedavi olmaktan uzak tutar ve diş doktoruna danışmaz. Bu sebepten oldukça ciddi olmayan hastalığı zaman ilerledikçe ciddi boyutlara erişir ve bu ağır tedavi tablosu ile kişi karşılaşır.
Kimi vakit de komşu, arkadaş, aile, akraba veya hiç tanımadığı kişiler tarafından duymuş olduğu söylentiler insanda diş hekimine gitme endişesini tetikler ve tedaviyi devamlı geciktirmeyi arzu ederler. Bilhassa çocukluk evresinde duymuş oldukları, evvelden hiç diş doktoruna gitmemiş olunsa da insanlarda travmatik bir tesir ortaya çıkartır. Bazen de yetişkin hastaların çocuklara diş hekimine götürmenin ceza ögesi gibi söylenmesi de bu tesiri ortaya çıkartır.
Diş doktorunun alakasız veya umursamaz tavrı kişilerde güvensizliğe sebep olan bir haldir. Diş doktorlarının insanlar ile doğru bir iletişim halinde olamaması tedirginliğe ve kaygıya neden olur ve bu hal zaman geçtikçe diş hekimi korkusuna dönüşebilir.
Diş Hekimi Korkusu Semptomları Nelerdir?
İnsanların yaşamış oldukları kaygı ve korku, türlü semptomlar ile meydana gelebilir. Diş hekimi korkusu yaşayan insanların hissetmiş oldukları korku seviyeleri az veya çok olabilir. Bu endişeler, birtakım duygusal ve fiziksel semptomlara sebep olur.
Diş hekimi korkusu semptomlarını aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür:
- Hazımsızlık gibi birtakım mide hastalıkları
- Nefes alıp vermede zorluk yaşama
- Midede bulanmalar
- Kalp çarpıntıları
- Çok fazla terleme
- Hafıza kaybı ve baş dönmeleri
- Uykusuzluk ve uyku sorunları
- Endişe bozukluğu
- Diş hekimine gitme fikrinin ardından ağlama
- Titremeler
En fazla seviyede hissedilen endişe haliyle birlikte korku, insanlarda ortaya çıkan diş ve ağız sorunlarının ihmal edilmesine veya geciktirilmesine yol açar. Bu hal diş doktoru ya da başka sağlık uzmanları tarafından anlaşılabilir. Hasta, psikologlara veya akıl sağlığı uzmanlarına yönlendirilebilir. Diş hekimi korkusu hastanın gündelik hayatına ve sağlığına ne gibi bir tesiri olduğu değerlendirme altına alınır ve içerisinde yaşamış olduğu hali, şikayetleri, tecrübeleri ve semptomları inceleme altına alınır.
Yukarıda değinilen uzman kişiler tarafından birtakım sualler yöneltilir ve sualin kaynaklarına yönelik yaklaşımlarla çözüme erişilmeye çalışılır.