Kanal tedavisi çürüyen dişi veya enfekte olmuş dişi kurtarabilmek için uygulanan bir yöntemdir. Meydana gelen her çürüğe kanal tedavisi uygulanmamaktadır. Çürük dişe dolgu müdahalesinin yetersiz kaldığı takdirde iltihaplanma var ve giderek çürük ilerliyorsa kanal tedavisine başvurulmaktadır.
Çürük dişlerin zamanında tedavi edilmemesinin sonucunda çürük derinlere doğru inmeye başlar ve dişteki sinirlerde iltihaplanmalar meydana gelir. Bu iltihaplanmalar neticesinde ise kişide şiddetli diş ağrıları ortaya çıkabilir. Ayrıca bu duruma ek olarak dişte kararma ile soğuk ve sıcağa karşı hassasiyet durumlarıyla da karşı karşıya kalınır.
Dişlerin dış tabakasında sert yapıdaki mine dokusu, iç tabakasında ise diş kökü boyunca uzanan sinir ve damar paketinden meydana gelen bir boşluk bulunmaktadır. Dişlere hayat ve canlılık veren dokular, dişin merkezindeki bu boşlukta bulunan ve pulpa olarak adlandırılan damar ve sinirlerdir. Kanal tedavisi esnasında dişin sert dokusunun içerisindeki kök kanalı olarak adlandırılan doğal boşlukta yer alan yumuşak doku yani pulpa ile diş siniri çıkarılır, dişin iç kısmının arındırılmasının sonrasında açılan boşluk doldurulur.
Dişten alınan diş siniri, diş sağlığı ve fonksiyonu için hayati bir önem taşımamaktadır. Ancak diş siniri çıkarıldığında kişinin şiddetli ağrılar yaşamasının önüne geçilmiş olur. Alınan bu sinir yalnızca soğuk ve sıcak algısı için kullanılan duyusal bir sinirdir.
Kanal tedavisi esnasında düşünülenin tersine hastada herhangi bir ağrı durumu oluşmaz. Kanal tedavisi uygulanırken tıpkı dolgu tedavisinde olduğu gibi diş ve çevre dokular etkili bir biçimde uyuşturulur. Çoğunlukla 1 saat içerisinde kanal tedavisi tamamlanmaktadır. Kanal tedavisinin aşamaları şu şekildedir:
- Radyografi alındıktan sonra problemli dişin belirlenmesi.
- Diş canlıysa lokal anestezi uygulanarak diş ve çevre dokuların uyuşturulması.
- Dişin mine ve dentin tabakalarında bulunan çürüklerden arındırılması sağlanarak pulpaya erişilecek boşluğun elde edilmesi.
- Dişe rubber dam takılması ile izole edilmesi.
- Elektronik aletler yardımı ile çalışma uzunluğunun belirlenmesi ve radyografi ile onaylanması.
- Döner alet mekanizmaları kullanılarak kök kanalı içerisindeki enfekte dentin tabakalarının, mikroorganizmaların ortadan kaldırılması ve uzaklaştırılması.
- Kök kanallarında döner alet mekanizmaları kullanılırken türlü kök kanalı dezenfektanları ile mikroorganizmaların ortadan kaldırılması.
- Kanal tedavisi işlemine başlarken diş canlı değilse kök kanalı içerisine koyulacak bir kanal antiseptiği ile belirli bir süre beklenmesi ve sonraki buluşmada kök kanlarının doldurulması.
Kök kanalı tedavisinin ardından, dişin çevre dokularla ilişkisi kesilerek, enfeksiyon durumunun tekrardan meydana gelmemesi ve dişin çevre dokularında oluşmuş bir hasar bulunuyorsa onun tedavi edilmesi amaçlanır.
Kanal tedavisinin, özellikle canlı dişlere uygulanmasının sonrasında dişlerde birkaç gün ağrı meydana gelebilir ya da herhangi bir baskı uygulandığında ağrı ortaya çıkabilir. Ancak yaşanan bu ağrılar dayanılamayacak seviyede değildir. Oluşan bu ağrılar oldukça normaldir.