Gömülü dişler hastalar için her daim bir problem durumu meydana getirmez ve bu yüzden bu gibi durumlarda bir tedavi uygulaması gerekli olmaz. Fakat bazı zamanlarda bir dişin gömülü halde olması öteki dişleri ciddi seviyede olumsuz etkileyebilir. Bu komplikasyonlara engel olunması içinse gömülü dişin çekimi yapılmalıdır. Erken yaşlardan itibaren gerçekleştirilen periyodik diş kontrolleri, gömülü dişlerin erken tespit edilmesine ve gerekli olduğu taktirde bir tedavi programı hazırlanmasına yardım eder.
Gömülü Diş Çeşitleri Nelerdir?
Gömülü dişlerin çeşidi, dişin pozisyonu ile bağlantılı olmaktadır. Ayriyeten gömülü diş çeşidi hastaya en ideal tedavi alternatifinin belirlenmesine de yardımcı olacağından dolayı tespiti mühimdir. En çok karşı karşıya kalınan dört gömülü diş çeşidi ise şu şekildedir:
Yatay Gömülü Diş: Diş etinden sıyrılamayan ve yatay pozisyonda olan gömülü dişler çevresindeki dişlere temas ederek sıkışmalarına yol açar. Bunun neticesinde kişi oldukça ciddi ağrılarla karşılaşabilir.
Dikey Gömülü Diş: Dikey gömülü diş, diş etinden çıkmak için ideal bir pozisyona sahiptir. Bu neden ile öteki dişlere temas etmez ya da dişlerin sıkışmasına neden olmaz. Fakat bir dişe çok yakın pozisyonda olduğundan bazı sorunlara sebep olabilir. Herhangi bir probleme neden olmadığı müddetçe bu dişlerin çekimi yapılmaz.
Mesial Gömülü Diş: Mesial, ön manasına gelmektedir. Mesial gömülü dişler, yirmilik dişlerin ağzın ön bölümüne açılı bir şekilde dışa doğru bakması ile meydana gelir. Yaygın bir şekilde karşı karşıya kalınan gömülü diş çeşididir.
Distal Gömülü Diş: Distal, mesialin tam zıttı olan bir çeşittir. Yani distal gömülü dişin çıkma açısı ağzın dışına doğru değil, boğaza doğru olmaktadır.
Gömülü Diş Semptomları Nelerdir?
Gömülü dişler küçük yaşlarda süt dişlerinin dökülüp daimi dişlerin çıktığı vakit görülürken erişkinlerde gömülü dişler genel olarak yirmi yaş dişlerinde olur. Tamamı ile gömülü olan bir diş hiçbir belirtiye yol açmayabilir. Bazı kişiler ise anı veya zaman içerisinde kademeli bir şekilde gelişen belirtiler ile karşı karşıya kalabilir. Bu belirtiler haftalar ya da aylar içerisinde gelip kaybolabilir. Gömülü dişler kişinin çiğnemekte güçlük çekmesine neden olabilir. Kişinin ağzında dişin çıkması için yeteri kadar alan bulunmaması sebebi ile yanlış bir açı ile çıkmaya çabalayan diş, acıya ve rahatsızlığa neden olur. Acı ve rahatsızlık bilhassa çiğneme sırasında fark edilir.
Gömülü dişler yaygın bir şekilde kızarıklık, acı ve şişliğe yol açar. Diş, diş etinden çıkmak için çaba harcarken kişi bölgede ciddi bir acı duyabilir. Dişin yer aldığı alanda kızarıklık ve şişlik bulunur. Bazen bu alanda diş eti kanamaları ile de karşı karşıya kalınabilir. Gömülü dişlerin en mühim belirtilerinden biri de ağız kokusuna neden olmasıdır. Gömülü dişin çarpık pozisyonu ve hatalı açısı, bakterilerin birikmesi için bir ortam meydana gelmesine sebep olur. Birikmiş olan bakteriler ağız kokusuna yol açarken ilerleyen süreçte bu bakteriler diş eti problemlerine ve diş çürüğüne de neden olabilir. Kısmen gömülü halde olan bir dişin yol açabileceği semptomlar şu şekildedir:
- Bazı zamanlarda ağız açmada güçlük
- Uzun müddet baş ya da çene ağrısına sebep olabilir
- Dişin çıkması gerekli olan alanda boşluk olur
- Diş etlerinde veya çenede ağrı ya da hassasiyet olur
- Dişin çıkması gereken alanın çevresindeki dişler ile ısırırken ağza gelen kötü tat
- Çok nadir boyunda şişen lenf bezleri
Gömülü Diş Tedavisi
Farklı nedenler ile sürme vakti geçmiş ve sürmesi gerekli olan vakitte sürememiş ve çene kemiğinde kalmış olan dişler gömülü diş olarak adlandırılır. Gömülü dişlerin sürdürülmesi için ortodontik tedavi uygulanabilir. Ortodontik tedaviyle sürdürülmesi düşünülen diş ya da dişler için önceden üç boyutlu röntgen çekimi yapılır. Çekilen bu röntgen ile dişin yeri, etraftaki dişler ile olan durumu, öteki dişlerin köklerini olumsuz etkileyip etkilemediği kontrol edilir. Gömülü dişler yer itibari ile etrafındaki hassas anatomik formlara yakın olması nedeni ile sürdürülmesinin imkanı olmayabilir. Bu durumun değerlendirilmesi tomografi ile yapılır ve karar verilir. Gömülü diş tedavisinde ortodontik tedaviyle sürdürülmesi düşünülen alana, yer ayrılır. Alan açılmasının ardından gömülü dişe cerrahi müdahale ile erişilir ve zincirli buton dişe sabitlenir. Diş kapatılır ve bu zincir aracılığı ile dişler sürdürülmesi düşünülen planlanan alana doğru teller aracılığıyla çekilir.
Gömülü dişlerin, çene kemiği üzerinde kaldıkları müddetçe öteki dişlerin köklerinin erimesinin tehlikesi artmaktadır. Gömülü dişin çevresindeki kese olarak adlandırabileceğimiz form genişleyerek kist meydana getirebilmektedir. Yirmi yaş dişlerini değerlendirmezsek üst köpek dişleri en fazla karşı karşıya kalınan gömülü dişlerdendir. Köpek dişleri, çene hareketlerine öncülük eder ve sağlıklı bir çene ve eklem alakası için son derece mühimdir. Gömülü halde olan dişler çene üzerindeki yerlerine geldikleri zaman gülüş estetiğine de büyük bir katkı sağlamaktadır.